Bekijk dit overzicht als: maand-overzicht of als lijst
- Dit evenement is voorbij.
Voordracht met muziek van de novellen van Luigi Pirandello
19 april 2017, 20:15 - 22:00
PIRANDELLO WAAR-SCHIJN-LIJK
in 2017 zal het 150 jaar geleden zijn dat Nobel-prijswinnaar Luigi Pirandello geboren werd op de plek Kaos.
Hij schreef over zijn geboorte:
In een juninacht viel ik als een vuurvliegje neer onder een grote eenzame pijnboom
en een gebied met Saraceense olijfbomen, aan de rand van een hoogvlakte van
een soort blauwe leem, die zich boven de Afrikaanse zee verheft. Je weet toch
hoe het met vuurvliegjes is. De nacht schijnt zijn donker voor hen nog te verdiepen,
als ze, god weet waarheen vliegend, nu hier dan daar even hun zwakke groene geflakker
laten zien. Steeds weer valt er een naar beneden, en dan ziet je hoe het, op de grond, net
nog even opvlamt als van heel ver weg.
Zo ben ik naar beneden gevallen in die juninacht…
In de voorstelling van acteur Joop Keesmaat staan de verhalen van Pirandello centraal. Ze zijn te vinden in de ‘Novellen voor een jaar’ (uit de schitterende 16-delige Nederlandse uitgave van Coppens & Frenks). Keesmaat leest een aantal verhalen van Pirandello voor. Hij begeleidt de verhalen met door hemzelf gekozen muziek.
Zo mysterieus als de titel klinkt, zo hebben ook de verhalen van Pirandello iets ongrijpbaars wat voortkomt uit zijn opvatting van het leven. Iets daarvan liet hij al zien in een gedicht dat deel uitmaakte van zijn eerste bundel in 1889 (hij was toen 22 jaar).
Ecco la folla. – Chierici e beoni, / giovani e vecchi, femine ed ostieri, / soldati, rivenduglioli, accattoni, / voi nati d’ozio e di lascivia, serî / uomini no, ma pance, lieti amanti, / bottegaj, vetturini, gazzettieri, / voi vagheggini, anzi stoffe ambulanti, / donne vendute da l’inceder franco, / goffe nutrici, e voi dame eleganti, / quale strano spettacolo a lo stanco / di rimirar, non sazio, occhio offerte / così male accozzate in largo branco. / Oh viaggio curioso de le vite / sciocche d’innumerabili mortali! / Oh per le vie de le città spedite // che retata di drammi originali!…
Daar gaat de mensheid: – Dronkaards en prelaten,
Kinderen, grijsaards, vrouwen, herbergiers,
Straatventers, journalisten en soldaten,
Geteeld in vadzige ontucht, winkeliers
En ernstige, nee, opgeblazen heren,
Verliefde paartjes, bedelaars, koetsiers,
Charmeurs of liever: wandelende kleren,
Vrouwen voor ieder die maar wil te koop
En sjieke dames naast een struise deern,
Het lijkt een schouwspel met een vreemd verloop,
Vermoeiend voor het oog maar boeiend tevens,
Een wonderlijk verwarde grote hoop.
O wat een zotte reis maken de levens
Van al die mensen, wat een dwaas geheel –
De straten van de stad zijn vol gegevens,
Schep ze maar op: spiksplinternieuw toneel!
De verhalen van Pirandello en zijn kijk op de werkelijkheid
De mensen die Pirandello in zijn verhalen beschrijft, moeten niet zozeer als komische en belachelijke figuren beschouwd worden, als wel als personages die een lachen bij je oproepen, dat je, na een moment van reflectie, vergaat en verkeert in het tegendeel.
Dat komt geheel en al overeen met een opvatting over het wezen van humor als interpretatie van de werkelijkheid, die hij als volgt exemplarisch omschreven en uitgelegd heeft:
“Ik zie een oude mevrouw, met geverfd haar dat helemaal vettig is door een of andere afschuwelijke pomade, die zich ook nog eens lachwekkend opgemaakt heeft en zich in jeugdige kleren uitgedost heeft. Ik begin te lachen. Ik “neem waar” dat deze oude vrouw het tegendeel is van wat een eerbedwaardige dame zou moeten zijn. Dat wekt in eerste instantie en oppervlakkig gezien een komische indruk.. Het komische zit ‘m in “de waarneming van het contrast”.
Maar als ik daar nu verder over begin na te denken (reflecteer) en bedenk dat die oude vrouw het misschien niet leuk vindt om zich zo op te doffen als een papegaai, ja, er misschien onder lijdt en het alleen maar doet omdat het haar zo alleen lukt, op een treurige (vernederende) manier, zichzelf bedriegend door rimpels en grijze haren te verbergen, om haar veel jongere man voor zichzelf te behouden, dan kan ik niet meer lachen als eerst. Ik kan het niet meer omdat de reflectie me verder heeft gebracht dan die eerste gewaarwording, beter gezegd: me tot een ander inzicht heeft gebracht: van de eerste waarneming van het contrast tot dit gevoel voor het contrast. En dat bepaalt nu het verschil tussen wat komisch en humoristisch is.”
Heel kort samengevat: Pirandello’s werk gaat over schijn en werkelijkheid, de illusie van het bestaan, over de maskers die wij dragen en daartegenover het naakte leven.
Stichting Luigi Pirandello
De stichting Luigi Pirandello is opgericht in 2004 en heeft in de ruim 10 achter ons liggende jaren veel aandacht besteed aan en gevraagd voor Pirandello, zijn werk en de Italiaanse en Siciliaanse cultuur waar hij deel van uitmaakt(e). Dat heeft ze gedaan door een aantal festivals te organiseren (voor zowel volwassenen als jeugd), waarin bijna alle facetten van kunst aan bod kwamen, door losstaande activiteiten als filmweken, conferenties en debatten te laten plaatsvinden, en door in Nederland onbekend werk van of over hem te vertalen en uit te laten geven. Dit jaar wil ze graag aandacht schenken aan het feit dat Luigi Pirandello 150 jaar geboren werd. Dit optreden van Joop Keesmaat is één van onze activiteiten dit jaar..
Voor méér informatie:
www.pirandello-nederland.nl
Info over Joop Keesmaat.
Bekijk dit overzicht als: maand-overzicht of als lijst